Er is niets mis mee om aan je gezondheid te werken. In onze maatschappij heerst echter het beeld dat dit begint met een “gezond gewicht” en een BMI onder 25. Zoals je in mijn blog over BMI hebt gelezen, is BMI geen geschikt hulpmiddel voor een individu. Maar hoe bepaal je dan wat voor jou een gezond gewicht is?
Een indicatie van het gewicht dat bij jou past, krijg je door terug te kijken naar je gewicht in de afgelopen jaren. Misschien heb je pogingen gedaan om af te vallen en kwam je weer aan. Het gewicht waar je steeds naar terugkeert, geeft een eerste indicatie van je natuurlijke gewicht. Ook je gewicht tijdens je jeugd kan een indicatie geven. In de huidige maatschappij met een focus op een “slank” lichaam is dit niet altijd een visie waar we blij van worden. Toch is een gezondere relatie met eten in die richting te vinden.
Je lichaam als expert
Een gezond gewicht is het gewicht waarbij je lichaam in balans is, ook wel het setpoint-gewicht genoemd. Er is geen standaard hulpmiddel om dit te bepalen, maar dat is ook niet nodig. Je lichaam is een expert in het reguleren van je gewicht en allerlei andere processen, zoals ademhalen, stofwisseling en spijsvertering. Het reguleren en bewaren van evenwicht in deze processen wordt homeostase genoemd.
Homeostase
Een klein gebied in je hersenen, de hypothalamus, reguleert homeostase. Het is betrokken bij het reguleren van o.a. zuurstofgehalte van het bloed, bloeddruk, suikerspiegel en temperatuur. Kleine schommelingen binnen een bepaalde marge kunnen voorkomen, het is vooral gericht op het voorkomen van grote pieken en dalen. Hetzelfde geldt voor je gewicht.
Je lichaam bepaalt zelf nauwkeurig bij welk gewicht en vetpercentage je lichaam in balans is en hanteert daarbij een marge tussen ongeveer 5 en 10 kilo over een langere periode. Binnen deze marge komen normale gewichtsschommelingen voor, die je lichaam niet als alarmerend ervaart. Je lichaam komt in actie wanneer er grote schommelingen in een relatief korte periode worden waargenomen.
Gewichtsverlies
Wanneer je gewicht verliest reageert je lichaam hier eerst op met normale signalen zoals hongersignalen. Deze signalen worden o.a. via je hormonen verstuurd. Je lichaam probeert de balans te herstellen door bijvoorbeeld bepaalde etenswaren aantrekkelijker te laten lijken en je minder zin te laten hebben om te bewegen.
Strijd met jezelf
Op wilskracht negeer je deze signalen en kiest je lichaam voor een agressievere aanpak. Het stuurt nieuwe boodschappen waardoor je je bijvoorbeeld futloos voelt en je alleen nog maar kunt denken aan die etenswaren die je jezelf verboden hebt. Dit kan zelfs leiden tot eetbuien, met maar 1 doel: de balans herstellen.
Je twijfelt aan jezelf en aan je doorzettingsvermogen en geeft je afvalpoging op. Je lichaam herstelt het evenwicht, en creëert misschien nog wat extra reserves, voor het geval er nog eens zo’n periode van schaarste komt. Doordat je weer bent aangekomen en misschien zelfs zwaarder bent dan voorheen lijkt het alsof je geen controle hebt over je gewicht. Terwijl je lichaam je alleen maar probeert te helpen en terug wil keren naar jouw natuurlijke setpoint-gewicht.
Interoceptief bewustzijn
Je lichaam wil niets anders dan met je samenwerken en heeft je uitgerust met interoceptief bewustzijn. Dit is het vermogen om fysieke sensaties in je lichaam waar te nemen. Bijvoorbeeld het voelen van een volle blaas, honger- en verzadigingssignalen en emoties. Het herkennen van deze signalen helpt je om in je behoeften te voorzien. Uit onderzoeken blijkt dat het interoceptief bewustzijn betrokken is bij zowel lichamelijk als psychisch welzijn.
Zo wordt werken aan je gezondheid een persoonlijk proces waarbij je je gezondheid respecteert door te luisteren naar de boodschappen die je lichaam afgeeft. Je leert het verschil herkennen tussen signalen van je lichaam en van buiten opgelegde regels, overtuigingen en gedachten. Wanneer je voor een langere periode lichaamssignalen hebt genegeerd, kan het best even duren voordat je ze herkent.
Samen werken aan jouw gezondheid
Ik help je graag om weer in contact te komen met de natuurlijke signalen van je lichaam. Ontdek wat jou goed doet en wat voor jou werkt. Je lichaam zal je dankbaar zijn en zich settelen in het setpoint-gewicht dat bij jou past en waarbij je je gezond en fit voelt. Dat is in het begin best wennen en misschien zelfs spannend. Ik zorg ervoor dat je daar je persoonlijke pad in kunt volgen en gebruik daarbij de uitgangspunten van Intuïtief Eten als basis.
